Zrównoważona gospodarka

Ratunek na zużycie wody

Woda to surowiec nadmiernie marnowany w rolnictwie, hodowli, przez każdego z nas. W tym artykule opowiadam, jak pozyskiwać wodę z horyzontalnych deszczy, wykorzystując do tego specjalny panel. Chrońmy razem zasoby wodne naszej planety.

Ogromne zużycie wody

W obecnej sytuacji klimatycznej, jednym z podstawowych zadań człowieka, jest ochrona zasobów wodnych naszej planety. Produkcja rolna odgrywa znaczącą rolę w ich uszczuplaniu. Rolnictwo zużywa w skali globalnej ~75% wody we wszystkich procesach gospodarczych (1200 bilionów kubików na metr zużywa rolnictwo; niektóre produkty zużywają więcej niż inne). Całkowite zużycie wody to 1540 bilionów kubików na metr kwadratowy!

Awokado zużywa 2264000000000 litrów wody

Trudno nie zauważyć, że awokado ma ogromny wpływ na negatywne zmiany klimatu, przede wszystkim w uprawach monokulturowych w Ameryce Północnej, Południowej i Środkowej.

Rocznie na świecie produkuje się 8.000.000.000 kg awokado. To daje nam zużycie 2.264.000.000.000 litrów wody = 45.280.000.000 l (45 miliardów pryszniców, 50 litrów wody na prysznic). To ilość wody wystarczająca do tego, aby każdy Polak mógł brać prysznic codziennie przez prawie 4 lata. To jest niesamowite nawet dla mnie.

To jest tylko awokado.

A gdzie inne owoce, warzywa, produkcja rolna z irygacją oraz cała produkcja zwierzęca? Widać jasno, że rolnictwo to ogromny pochłaniacz wody, a nasza mała akcja ma służyć temu, aby uświadomić ludzi, jak ważne jest zrównoważone rolnictwo, a jeszcze bardziej zrównoważona gospodarka wodna w rolnictwie.

PANEL zbierający wodę z zasobów naturalnych

Nasz projekt opiera się na stworzeniu farmy samowystarczalnej w zasoby wody. Mając za cel oszczędność wody, która staje się surowcem nadmiernie marnowany.

Projekt składa się z kilku kluczowych elementów. Pierwszy to uzyskiwanie wody z zasobów naturalnych: na kanarach występuje zjawisko horyzontalnych deszczy, które jest wykorzystywane w sposób naturalny przez środowisko.

Zjawisko horyzontalnych deszczy

Horyzontalny deszcz wbrew pierwszemu skojarzeniu nie jest deszczem, który pada równolegle do podłoża. Jest to zjawisko, które występuje między innymi na Wyspach Kanaryjskich, w strefach położonych wysoko w górach. Głównie na wyspach położonych oksydentalnie (El Hierro, La Gomera, La Palma, Teneryfa).

Wyspy te mają duże zróżnicowanie pod względem krajobrazu. Zazwyczaj suche i dość pustynne południe kontrastuje z zieloną północą. Jak to się dzieje, że na tej samej wyspie, gdzie na suchych, niemal pustynnych wybrzeżach próbują przetrwać niewielkie rośliny, a w położonych wyżej górach mamy do czynienia z bujnym wawrzynowym lasem, przypominającym raczej dziką puszczę niż las? To jest właśnie efekt horyzontalnych deszczy.

Gęste chmury napędzane przez pasaty, cały czas przesuwają się w górnych rejonach wysp, spowijając lasy wilgotną mgłą, która nadaje temu miejscu magiczną atmosferę. Wilgoć skrapla się na liściach i mchach i spada na ziemię pod postacią dużych kropel. Często możemy zobaczyć mokre poszycie lasu i kontrastujące z nim suche podłoże znajdujące się zaledwie parę metrów od drzew.

Jedną z podstawowych zalet naszej farmy jest fakt, iż położona jest na wysokości 1000 metrów, gdzie występowanie horyzontalnego deszczu pozwala uzyskać znaczne ilości wody przekazywanej do gleby.

W przeszłości, gdy cały ten teren pokryty był lasem sytuacja była o wiele prostsza – las, szczególnie gatunki takie jak Morella faya (Firetree) idealnie nadają się do tego, aby wyłapywać horyzontalny deszcz i po pniu dyslokować zebraną wodę do gleby.

Cloudfisher, czyli Wyłapywacz Chmur

Obecnie nie mamy niestety na tym terenie zbyt dużo lasu (oprócz pojedynczych Sosen kanaryjskich oraz kilkuset Morella faya otaczających sad awokado i działający jako łapacz wody dla jego produkcji).

Z tego też powodu nawiązaliśmy współpracę z niemiecką firmą Aqualonis GmbH wynalazcą niesamowitej technologii 3D Mesh – siatki, która poprzez bardzo dużą trójwymiarową powierzchnie pozwala bardzo efektywnie wyłapywać wilgotność z przelatujących przez nią chmur, drobnej mżawki czy deszczu. Cloudfisher, czyli Wyłapywacz Chmur, to niesamowita technologia imitująca to, co kiedyś na tym ternie robiły drzewa.

Obok terenu, który będziemy sukcesywnie zalesiać, jest farma z drzewkami owocowymi. Nasz cel to produkcja awokado bez zużywania nadmiaru wody.

Jak już wyżej wspomniałem, awokado jest owocem, które potrzebuje dużej ilości wody, a jego popularność na świecie powoduje powstawanie wielkich farm, zazwyczaj na terenach ubogich w wodę, co z kolei prowadzi do braku równowagi w przyrodzie oraz niszczenia rolnictwa na małą skalę. Przykładowe dane zużycia wody dla tych drzew: 283 litrów wody dodatkowej (bez tej pozyskiwanej w sposób naturalny) jest potrzebne do produkcji 1 kg awokado.

Las, który ma być zasadzony, jest na terenie graniczącym z farmą, więc mam nadzieję, że drzewa będą dostarczać odpowiednią ilość wody drzewkom owocowym.

Jak najmniejsze zużycie wody na farmie awokado

Naszą farmę prowadzimy w taki sposób, aby zużycie wody było jak najmniejsze. Nasze drzewka awokado podlewamy tylko wodą zgromadzoną z deszczu horyzontalnego. To około 1000 litrów na drzewko dojrzałe i około 200-500 litrów na drzewko młode.

Dla porównania drzewko awokado komercyjne potrzebuje około 10.000-20.000 tysięcy litrów wody przy produkcji około 50-80 kg awokado.
Naszym problemem jest to, aby tę cenną wodę chronić przed ewaporacją w gorące dni, aby wykorzystać każdą kroplę na produkcję i utrzymanie odpowiedniej wilgotności gleby.

W materiale formowym, który nagrywaliśmy na temat naszej farmy awokado pokazany jest proces, w którym produkujemy i rozkładamy ściółkę pod drzewami oraz badania, które wykonuję specjalnymi sensorami, mówiące o wilgotności gleby z i bez ściółki

Chodzi o to, by zabezpieczyć glebę przed wysychaniem. Ściółkowanie jest jednym z nich, jednak wiąże się z wieloma problemami. Ściółkowanie awokado możemy robić tylko materiałem, który nie jest związany z produkcją awokado, czyli w naszym wypadku ściółką z traw wieloletnich. Tylko dzięki naszej dyzertyfikacji produkcji rolnej mamy do niej dostęp każdego roku.

Każde drzewko potrzebuje ok. 4 m3 ściółki – to dosyć dużo biorąc pod uwagę jej gęstość, dlatego też nie każdy będzie mógł sobie na to pozwolić.

Produkcja dokumentu o farmie awokado

Materiał pochodzi z planu filmowego, do którego zaprosił mnie reżyser Petra Maier, produkujący programy dla niemiecko-francuskiego nadawcy publicznego ZDF/ARTE. To projekt o Wyspach Kanaryjskich, ich pięknie, osobliwości natury, eksploracji przez człowieka.

Wierzę, że ten materiał pokazał Ci, jak złożonym zagadnieniem jest zrównoważona gospodarka wodna. Mam nadzieję, że zastanowisz się przez chwilę, ile wody zużywasz dziennie i czy możesz tracić jej mniej.